SES NEDİR?

SES

Ses Kaynakları
Ses üretebilen varlıklara ses kaynağı denir.
Ses kaynakları doğal ve yapay olmak üzere 2 şekilde ele alınır.
Doğal Ses Kaynakları : Kuş, kedi, köpek, insan ..vb
Yapay Ses Kaynakları : Piyano, radyo, flüt …vb.
Ses Nasıl Oluşur?
Bir flütten ses çıkarabilmek için üfleriz. Flütün içindeki hava deliklerden çıkarken titreşir ve ses oluşur, insanlar konuştuğunda ise ciğerlerimizden gelen hava ses tellerini titreştirir. Böylece ses çıkarmış oluruz.
Ses, bir cismin titreşmesi ile oluşur.
Kaynağından çıkan ses, dalgalar hâlinde etrafa yayılır ve biz bu sesleri duyarız.

Doğal Ses Kaynakları

Yapay Ses Kaynakları

Ses Kulağımıza Nasıl Ulaşır?

Bir teli parmağımızla çekip bıraktığımızda tel titreşir. Telin titreşimi sese dönüşür.

Titreşen ses kaynakları havayı titreştirir. Bu titreşim havada yayılarak kulağımıza ulaşır.

Konuştuğumuzda gırtlağımıza dokunarak titreşimi hissedebiliriz.                          

Titreşen her cisim ses üretir. '

Sesin Bir Enerjisi Vardır

Sesi açık radyo ve televizyona dokunduğumuzda titreştiğini fark ederiz. Sesini çok açtığımızda bu titreşimin radyo ya da televizyonun üzerinde bulunduğu eşyayı da etkilediğini görürüz. Radyonun önüne konulan mum alevi de ses açıldığında titreşir.

Jet uçakları alçaktan uçarken pencereleri titreştirir. Uçaktaki titreşim hava ile bize ulaşır. Uçaktan çıkan ses çok şiddetli olduğundan camları bile kırabilir.

Tüm bunlar bize sesin bir enerjisi olduğunu

gösterir. Ses de ışık gibi bir enerji türüdür.

Nasıl İşitiriz?

Kaynağından çıkan bütün sesler havayı titreştirir. Kulağımıza ulaştığında kulak kepçesi tarafından toplanır. Kulak yolundan geçerek kulak zarını titreştirir. Ses daha sonra işitme sinirleri ile beyne iletilir. Beynimize ulaşan sesler anlamlandırılır. Zil çaldığında dersin başlayacağını anlar, sınıfa gireriz.

Sesin Duyabilmemizi Sağlayan

Özelliği Şiddetidir

Yanımızdaki arkadaşımızla konuştuğumuzda çıkardığımız ses ile uzaktaki bir arkadaşımızla konuşurken çıkardığımız ses birbirinden farklıdır. Uzaktaki birine sesimizi duyurmak için bağırarak sesimizin şiddetini artırırız. Şiddeti az olan sesleri uzaktan duyamayız. Sesin şiddetine gürlük de denir.

Radyoda sevdiğimiz bir şarkı çalındığında eğer uzaktaysak hemen radyonun yanına gideriz. Çünkü ses kaynağından uzaklaştıkça sesin şiddeti azalır, duymakta güçlük çekeriz.

Ses kaynağı bizden uzaklaşıyorsa ya da biz ses kaynağından uzaklaşıyorsak sesin şiddeti azalır, sesi duyamayız. Bunun nedenini şöyle açıklarız:

Ses yayılırken hava, su ya da katı maddelerin taneciklerini titreştirir. Titreşen tanecikler de diğer tanecikleri titreştirerek sesin yayılmasını sağlar. Tanecikten taneciğe aktarılan ses enerjisi gittikçe azalır. Böylece kaynağından uzaklaştıkça sesin şiddeti azalır. Sesin şiddeti uzaklığa göre değişir.

Her Sesi Duyamayız

insan kulağı her titreşimi duyamaz. Yarasa ve balinalar insanların duyamayacağı özel sesler çıkarırlar.

Yarasaların gözleri iyi göremez. Avlanmak ve yönlerini bulabilmek için ses çıkarırlar. Ses nesnelere çarparak geri döner ve yarasalar çevrelerindeki varlıkların yerini öğrenir.

Hafif şiddetteki depremlerin sesini de duyamayız ancak tavuk ve köpekler işitme duyuları çok geliştiği için bu sesleri duyarlar.

Kulağımızla Duyamadığımız Titreşimlerden Nerelerde Yararlanılır?

Kulağımızla duyamadığımız titreşimlerden tip, haberleşme, yer kabuğu incelemeleri, petrol arama çalışmalarında

yararlanılmaktadır.

• Doktorlar, kalp ve akciğerlerimizin sağlığı hakkında bilgi edinmek için stetoskopla bu organlarımızı dinlerler.

• Ultrasonografi, insanların işitemediği titreşimlerle çalışan bir aygıttır. Organlarımızın ve anne karnındaki bebeklerin durumu hakkında doktorlara bilgi verir. 

 • Radarlar da insanların duyamadığı titreşimlerle çalışır.

Hangi Sesler Gürültüye Neden Olur?

insanları rahatsız eden ve hoşa gitmeyen seslere gürültü denir. Korna, taşıt ve iş makinesi sesleri gürültüye neden olur. Özellikle büyük şehirlerde, sanayi kuruluşlarının bulunduğu yerlerde gürültü fazladır.